Zielona energia

Co to jest spirometria i dlaczego wykonujemy ją po COVIDzie?

Pakiety
teznia solankowa
Tężnia otwarta dłużej. Zapraszamy także w święta!
31 marca 2021
Rehabilitacja po COVID prywatnie
Bezpłatna rehabilitacja po COVID-19 na NFZ
6 maja 2021

Co to jest spirometria?

Spirometria to badanie, które mierzy objętość i pojemność płuc oraz określa szybkość przepływu znajdującego się w płucach i oskrzelach powietrza przez różne odcinki dróg oddechowych w fazie wdechu i wydechu. Badanie spirometryczne wykonywane jest w chorobach płuc, a także jako badanie profilaktyczne, które wykrywa patologię układu oddechowego.


Spirometria: kiedy wykonujemy?


Co może wykazać spirometria? Spirometria pozwala na szybką diagnozę schorzeń płuc i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Wykrywa takie choroby, jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy astma oskrzelowa. Spirometria u dzieci pozwala wykryć i monitorować przebieg takich chorób, jak np. mukowiscydoza.

W profilaktyce spirometria stosowana jest często u osób palących papierosy czy narażonych na wpływ czynników szkodliwych dla układu oddechowego. Badanie spirometrem zalecane jest także w trakcie monitorowania stanu pacjenta po operacjach np. klatki piersiowej czy przeszczepie (szczególnie płuc), a także monitorowania postępów leczenia zdiagnozowanych wcześniej chorób płuc. W celu oceny odwracalności obturacji wykonywana jest spirometria po próbie rozkurczowej, czyli po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela.

Z uwagi na to, że koronawirus atakuje głównie układ oddechowy chorego, spirometria zalecana jest także po przebyciu choroby COVID-19.

Spirometria po COVID-19


Pandemia koronawirusa sprawiła, że coraz częściej zastanawiamy się nad kondycją naszych płuc. Wiemy już, że im lepiej funkcjonuje układ oddechowy, tym większa szansa na łagodny przebieg choroby COVID-19.

Niestety, według lekarzy i naukowców, znaczny odsetek, ok. 30% pacjentów po przebytym zakażeniu SARS CoV-2 wymaga dogłębnej rehabilitacji. Ozdrowieńcy po COVID-19 skarżą się na zaburzenia w oddychaniu, duszności oraz zmniejszoną wydolność oddechową.

Spirometria jest więc jednym z podstawowych badań, jakie Uzdrowisko Konstancin-Zdrój wykonuje pacjentom w trakcie rehabilitacji po COVID-19. Koronawirus atakuje głównie układ oddechowy, dlatego też badanie spirometryczne pozwoli lekarzom i fizjoterapeutom uzyskać pełną informację o stanie zdrowia pacjenta.

Pacjenci po COVID-19, przebywający na rehabilitacji w Uzdrowisku Konstancin-Zdrój, otrzymują GRATIS również profesjonalny zestaw do ćwiczeń oddechowych, który pomoże im poprawić wydolność oddechową i trenować oddech również podczas rehabilitacji w domu. W zestawie znajduje się:

  • urządzenie, którego celem jest otwarcie worków powietrznych w płucach, co znacznie ułatwia głębokie oddychanie i utrzymanie płuc w czystości,
  • aparat do ćwiczenia oddechu, umożliwiający wykonywanie głębokich wdechów, pozwalających zachować sprawność fizyczną układu oddechowego,
  • aparat do ćwiczeń oddechowych, ułatwiający rehabilitację dróg oddechowych, dzięki stymulowaniu głębokiego wdechu.
cwiczenia oddechowe w domu

Spirometria GRATIS


To, ile kosztuje spirometria uzależnione jest od placówki medycznej, wykonującej badanie komercyjnie. Koszt spirometrii waha się w granicach 30-60 zł, droższa jest spirometria z próbą rozkurczową.

Biorąc pod uwagę, jak ważna jest spirometria w pandemii, Uzdrowisko Konstancin-Zdrój oferuje badanie spirometrem GRATIS dla pacjentów i kuracjuszy, korzystających z jednego z naszych pakietów pobytowych, realizowanych w Szpitalu Rehabilitacyjnym.

Spirometria za darmo oferowana jest także dla pacjentów NFZ: przy pobycie na rehabilitacji kardiologicznej lub rehabilitacji ogólnoustrojowej w Szpitalu Rehabilitacyjnym.

Promocja na badanie spirometryczne obowiązuje do 30 kwietnia 2021 r.

spirometria
badanie spirometryczne

Spirometria: przeciwwskazania


Badanie spirometryczne powoduje znaczny wzrost ciśnienia w klatce piersiowej, dlatego bezwględnym przeciwwskazaniem do jego wykonania jest:

  • zdiagnozowany tętniak tętnicy mózgowej czy tętniak aorty,
  • zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • dławica piersiowa,
  • odma płuc,
  • krwioplucie o niewyjaśnionej przyczynie,
  • przebyta niedawno operacja okulistyczna,
  • odwarstwienie siatkówki,
  • przebyty niedawno zawał serca,
  • przebyty niedawno udar mózgu.

Wymuszone wdechy i wydechy mogą powodować ból u osób po operacji chirurgicznej, szczególnie w obrębie klatki piersiowej czy jamy brzusznej. Zatem względnymi przeciwwskazaniami są dolegliwości bólowe, a także uporczywy, niekontrolowany kaszel, wymioty czy zawroty głowy.


Jak odczytać wynik spirometrii?


Wyniki spirometrii prezentowane są na monitorze zarówno w formie liczb, jak i w postaci graficznej. Spirogram zinterpretuje lekarz specjalista, oceniając m.in. takie parametry:

  • VC – pojemność życiowa płuc, czyli największa objętość powietrza, jaką pacjent wydmuchuje z płuc po maksymalnym wdechu.
  • FVC – natężona pojemność życiowa, czyli największa objętość powietrza, jaką pacjent może wydmuchać z płuc podczas maksymalnego, szybkiego wydechu.
  • FEV1 – natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa, odpowiadająca objętości powietrza wydychanego w pierwszej sekundzie szybkiego wydechu.
  • FEV1/VC – stosunek procentowy natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej do pojemności życiowej.
  • IC – pojemność wdechowa, będąca maksymalną objętością powietrza jaką pacjent dostarcza do płuc w trakcie maksymalnego wdechu.
  • TV – objętość oddechowa, czyli ilość powietrza wchodząca i wychodząca z płuc podczas normalnego, swobodnego oddychania.
  • ERV – wydechowa objętość zapasowa, czyli objętość gazu oddechowego jaką można wydalić z płuc podczas maksymalnego wydechu.
  • IRV – wdechowa objętość zapasowa, czyli ilość powietrza dostającego się do płuc w czasie maksymalnego wdechu wykonywanego na szczycie swobodnego wdechu.

Wynik spirometrii w formie wykresu prezentuje objętość wdychanego i wydychanego powietrza na osi poziomej, a przepływ na osi pionowej.


Spirometria – normy


O tym, jak wygląda prawidłowy wykres spirometrii i o czym świadczy zły wynik spirometrii powinien poinformować lekarz. Należy wstrzymać się z interpretacją na własną rękę, z uwagi na to, że wynik spirometrii powinien być rozpatrywany indywidualnie wraz z całościowym obrazem klinicznym prezentowanym przez pacjenta. Analizując wyniki spirometrii lekarz bierze pod uwagę:

  • wiek pacjenta
  • płeć pacjenta
  • wzrost i wagę pacjenta
  • dodatkowe informacje z wywiadu, wyniki badań
  • choroby współistniejące czy obciążenia.

Normy spirometrii różnią się dla kobiet i mężczyzn, prawidłowy wynik spirometrii będzie też inny dla dziecka i osoby starszej. Lekarz wyjaśni także, ile wynoszą normy spirometrii podstawowej oraz z próbą rozkurczową.


Badanie pojemności płuc – normy


Podczas przeciętnego oddechu w spoczynku człowiek pobiera do płuc ok. 500 ml powietrza. Wielkość ta jest zależna od płci, wieku, budowy ciała, stopnia wytrenowania organizmu. Pojemność płuc to wskaźnik określający, ile powietrza może zmieścić się w płucach danej osoby.

Im głębszy może być oddech (czyli im większa pojemność płuc), tym więcej powietrza dostaje się do pęcherzyków płucnych i więcej tlenu dociera do krwi.

U przeciętnego mężczyzny pojemność płuc waha się pomiędzy 4,5-5 litrów, u kobiety około 3,2 litra. Uprawianie sportu znacząco wpływa na zwiększenie pojemności płuc. U sportowców jest ona o wiele wyższa niż przeciętnie i waha się pomiędzy 6 a 8 litrów.


Spirometria: jak się przygotować do badania?


Aby wyniki spirometrii były obiektywne i wiarygodne, pacjent powinien być odpowiednio przygotowany do badania. Nie należy:

  • palić papierosów na min. 2 godziny przed badaniem (najlepiej jednak zaprzestać palenia dobę wcześniej),
  • pić alkoholu, herbaty, kawy na min. 4 godziny przed badaniem,
  • spożywać obfitych posiłków na min. 2 godziny przed badaniem,
  • przyjmować leków wziewnych, o ile to możliwe.

Na badanie spirometrem należy założyć wygodne, niekrępujące ruchów ubranie, zrezygnować z krawatów, opiętej bielizny, poluzować pasek w spodniach. Na wizytę warto przyjść nieco wcześniej, by 15 minut przed badaniem odpocząć np. w poczekalni.


Jak wygląda badanie spirometrem?


Badanie spirometrem jest bezbolesne i trwa kilka minut. Wykonuje się je w pozycji siedzącej.

W pierwszej kolejności do komputera, połączonego ze spirometrem, wpisuje się wiek, wzrost, płeć i wagę pacjenta. Następnie nos pacjenta zaciskany jest klipsem, a pacjent wkłada ustnik głowicy spirometru do ust i oddycha, według poleceń prowadzącego badanie.

Badanie spirometryczne dzieli się na:

  • badanie statyczneNajpierw oddech ma być spokojny, przez kilka wdechów i wydechów. Następnie pacjent wykonuje mocny, głęboki wydech, później szybki, najgłębszy wdech i zatrzymuje na chwilę oddech. Ponownie powraca do spokojnych wdechów i wydechów.
  • badanie dynamicznePoczątkowo pacjent oddycha spokojnie, później wdycha jak największą ilość powietrza, a następnie jak najmocniej wydmuchuje powietrze, przynajmniej przez 6 sekund. Na końcu zaleca się powrót do spokojnych wdechów i wydechów.

Wykonuje się trzy próby bez przerw. Badanie spirometrem uznaje za wiarygodne, jeśli wyniki trzech prób są podobne.

Zobacz także:

ćwiczenia oddechowe z fizjoterapeutką

Ćwiczenia oddechowe, czyli jak zadbać o płuca

ćwiczenia oddechowa z naszą fizjoterapeutką

rehabilitacja po covid19

Pobyt rehabilitacyjny dla ozdrowieńców po COVID-19

do 5 zabiegów leczniczych dziennie

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------